DolarNowozelandzki.pl

Dolar nowozelandzki, NZD

Nowa Zelandia to kraj, do którego wybitnie pasuje określenie „antypody”, gdyż jest najbardziej odległy od Polski. Polacy kojarzą wspomniane państwo również z ciekawą kulturą rdzennych Maorysów, pięknymi krajobrazami i wysokim poziomem życia. Znacznie mniej osób wie na przykład o tym, że Nowa Zelandia stała się jednym z najlepszych krajów do prowadzenia biznesu. W Polsce mało znana jest także waluta opisywanego państwa. Tymczasem dolar nowozelandzki w 2016 r. zakwalifikował się do grupy dziesięciu najważniejszych walut naszego globu. Zatem warto dowiedzieć się więcej o tej ciekawej walucie, którą często wykorzystują Polacy inwestujący na rynku FOREX.

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Dolar nowozelandzki – symbol oraz podział waluty

Symbol dolara nowozelandzkiego w formacie ISO 4217 (NZD od New Zealand Dollar) z pewnością jest znany osobom zainteresowanym inwestowaniem w waluty na rynku FOREX. W dalszej części naszego opisu wytłumaczymy, dlaczego forexowi inwestorzy tak bardzo cenią walutę z odległej Nowej Zelandii.

Oprócz trzyliterowego skrótu (NZD), dolar nowozelandzki czasem jest oznaczany zwykłym dolarowym symbolem („$”). Niekiedy stosuje się też symbol „NZ$”, aby odróżnić walutę Nowej Zelandii od jej ważniejszych odpowiedników z USA, Kanady oraz Australii. W kontekście nazw, nie sposób pominąć ciekawego przydomka, jaki dolar nowozelandzki posiada na rynku walutowym. Waluta z Nowej Zelandii, dość często jest określana mianem „kiwi”. To nawiązanie do bardzo charakterystycznego ptaka, który stał się symbolem Nowej Zelandii.

Podobnej potocznej nazwy nie posiada cent nowozelandzki, który reprezentuje jedną setną część lokalnego dolara. Nazwa centa oczywiście jest nawiązaniem do łacińskiego słowa „centum” (sto). Z kolei słowo „dolar” nawiązuje do dolara amerykańskiego i wcześniejszych dolarów hiszpańskich (ang. spanish dollars), które powszechnie były używane jako waluta handlowa od XVI wieku do XIX wieku. Dolar nowozelandzki pojawił się w portfelach, gdy jego odpowiednik z USA był już szeroko rozpoznawalną walutą o światowym znaczeniu. Do tych kwestii historycznych, wrócimy jednak w dalszej części naszego opisu.

Monety w Nowej Zelandii

W pierwszej części opisu NZD, warto również zająć się kwestią monet i banknotów, które w swoich portfelach noszą Nowozelandczycy. Podobnie jak w innych krajach, największymi zwolennikami gotówki są osoby starsze. Takie osoby mogły się przyzwyczaić do poprzednich wzorów trzech monet NZD, które obowiązywały od 1967 r. do 2006 r. W połowie minionej dekady, do obiegu trafiły nowe monety 10 centów, 20 centów i 50 centów charakteryzujące się między innymi mniejszym rozmiarem.

Warto dodać, że bank centralny Nowej Zelandii w 1990 roku wycofał z obiegu monety jednocentowe oraz dwucentowe. Przyczyną była niska siła nabywcza tych nominałów, związana z wcześniejszą inflacją. W 2006 r. z podobnych powodów wycofano pięciocentówkę. Inną ważną zmianą było zastąpienie banknotów jednodolarowych i dwudolarowych przez monety (1991 r.). Po tych wszystkich zmianach, Nowozelandczycy obecnie używają następujących monet:

Już po pierwszym spojrzeniu na opisywane monety (patrz poniżej), można wywnioskować, że pochodzą one z Nowej Zelandii. Charakterystycznym elementem jest profil królowej Elżbiety II na awersie, który podkreśla związki polityczne z Wielką Brytanią (obecnie już tylko symboliczne). Warto pamiętać, że brytyjska monarchini nadal pozostaje formalną królową Nowej Zelandii, a wspomniane państwo należy do Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

Rewers nowozelandzkich monet przedstawia: maoryskie rzeźby (10 centów i 20 centów), okręt kapitana Cooka HMS Endeavour – 50 centów, ptaka kiwi (1 dolar) oraz czaplę wschodnią (2 dolary).

 

Banknoty NZD

Równie ciekawie przedstawiają się banknoty pochodzące z Nowej Zelandii (patrz poniższe zdjęcia). Warto wiedzieć, że Nowa Zelandia obecnie posiada dwie serie różnych banknotów (szóstą i siódmą). Nowa seria siódma została przedstawiona na pierwszym zdjęciu. Banknoty z tej serii o mniejszym nominale (5 dolarów i 10 dolarów), wprowadzono do obiegu w październiku 2015 r. Pozostałe banknoty z serii siódmej, pojawiły się w portfelach Nowozelandczyków pod koniec II kw. 2016 r.

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Szósta i siódma seria nowozelandzkich banknotów cechuje się dość podobnym wzornictwem oraz tym samym materiałem (polimer). Na razie nie pojawiły się informacje o planowanym terminie wycofania z obiegu starszych banknotów. Warto również zwrócić uwagę, że począwszy od serii piątej (lata 1992 – 1999), nie zmieniły się postacie widoczne na nowozelandzkich banknotach. Mieszkańcy Nowej Zelandii noszą w swoich portfelach podobizny następujących osób:

Oprócz wymienionych osób, na nowozelandzkich banknotach znajdziemy m.in. przedstawienia lokalnej flory i fauny, maoryskie wzory oraz pejzaże z całego kraju (patrz poniższe grafiki). W przypadku serii siódmej, bardzo charakterystycznym elementem są duże przeźroczyste okienka z polimeru i piękne hologramy.

 

Historia nowozelandzkiej waluty

Historia nowozelandzkiej waluty nie jest długa, ale można ją uznać za ciekawą. Czytając o historii NZD, dowiemy się więcej na temat dziejów Nowej Zelandii. Ten kraj należący do brytyjskiego kręgu kulturowego, tak samo jak pobliska Australia przez długi czas był angielską kolonią. Warto wiedzieć, że pierwszy znany z imienia Europejczyk (duński kapitan Abel Tasman) oglądał Nową Zelandię w 1642 roku. Ten wyspiarski obszar pozostawał poza obszarem zainteresowania Brytyjczyków aż do czasu wyprawy Jamesa Cooka, który w 1769 r. dokładniej zbadał dwie największe wyspy Nowej Zelandii (Wyspę Północną i Wyspę Południową).

Nasilająca się brytyjska kolonizacja Nowej Zelandii znalazła odzwierciedlenie w nazwie waluty używanej od 1840 r. do 1967 roku. Mowa o funcie nowozelandzkim, który podobnie jak jego odpowiednik z Wielkiej Brytanii, dzielił się na 20 szylingów i 240 pensów. Warto zwrócić uwagę, że wprowadzenie funta w 1840 r. i uporządkowanie monetarnego bałaganu, wiązało się formalnym utworzeniem kolonii pozostającej w ścisłej zależności od Wielkiej Brytanii. Z czasem odległa kolonia (podobnie jak Australia), próbowała uzyskać coraz większą autonomię. Takim postulatom sprzyjało osłabienie Wielkiej Brytanii, coraz bardziej tracącej tytuł światowej mocarstwa na rzecz Stanów Zjednoczonych. Poważnym krokiem na drodze do niepodległości, było uzyskanie przez Nową Zelandię statusu dominium brytyjskiego, czyli obszaru posiadającego autonomię w sprawach wewnętrznych (1907 r.). Na całkowitą suwerenność ten kraj musiał czekać kolejne 40 lat.

Pomimo coraz wyraźniejszego zrywania więzi z Wielką Brytanią (zakończonego w 1947 roku), nowozelandzkie władze nie decydowały się na szybkie wprowadzenie nowej waluty. Lokalny funt przeszedł liczne zawirowania w latach 30 – tych, które skutkowały jego silną dewaluacją. Nowa Zelandia jako kraj mocno powiązany gospodarczo z Wielką Brytanią, boleśnie odczuł skutki kryzysu gospodarczego w Zjednoczonym Królestwie (lata 30 – te) i późniejszej wojny światowej. W 1948 r. doszło do ponownej rewaluacji nowozelandzkiego funta względem szterlinga. Na początku lat 50 – tych, w Nowej Zelandii rozpoczęła się poważna dyskusja na temat konieczności zastosowania dziesiętnego systemu pieniężnego. Warto zwrócić uwagę, że podobna debata toczyła się w Wielkiej Brytanii.

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Ostatecznie Nowa Zelandia wprowadziła dziesiętny system pieniężny cztery lata przed Wielką Brytanią (tzn. w 1967 r.). Przy okazji tej zmiany, ustanowiono również nową walutę – dolara nowozelandzkiego. W pierwszych latach swojego istnienia, NZD był mocno powiązany z notowaniami dolara amerykańskiego. Po rozpadzie systemu z Bretton Woods, zmieniono jednak punkt odniesienia. Od 1973 r. do 1985 r. notowania dolara nowozelandzkiego były ustalane w relacji do wartości koszyka walut ważnych partnerów handlowych (m.in. Australii, Japonii oraz USA).

Upłynnienie kursu NZD obyło się stosunkowo późno (w 1985 r.). Warto jednak zwrócić uwagę, że przez kolejne 22 lata, nowozelandzkie władze monetarne nie podejmowały ważnych interwencji na rynku walutowym i powierzały wycenę dolara prawom rynku. Pierwsza po długim czasie interwencja walutowa Banku Nowej Zelandii (2007 r.), miała na celu obniżenie wartości NZD. Później notowania nowozelandzkiego dolara i tak mocno spadły na wskutek globalnego kryzysu oraz działań inwestorów walutowych. Dziesięć lat temu, dolar nowozelandzki był już walutą budzącą spore zainteresowanie foreksowych spekulantów. Po eskalacji ostatniego kryzysu finansowego, takie osoby oraz instytucje zaczęły wyprzedawać tak zwane waluty surowcowe (w tym również NZD) i nabywać waluty postrzegane jako „bezpieczne przystanie” (ang. safe haven currencies). Przykładem takiej waluty jest między innymi frank szwajcarski.

W kontekście historii dolara nowozelandzkiego, warto wspomnieć o specyficznym znaczeniu NZD dla inwestorów. To znaczenie stawało się coraz bardziej widoczne wraz z rozwojem międzynarodowego rynku walutowego (FOREX-u) i nasileniem działań spekulacyjnych. Inwestorzy szybko zauważyli, że notowania dolara nowozelandzkiego (podobnie jak kursy AUD i CAD) są dość dobrze przewidywalne i mocno zależą od cen niektórych surowców. W przypadku Nowej Zelandii, do takich strategicznych dóbr eksportowych należą głównie produkty spożywcze (m.in. mleko, masło i mięso). Na notowania NZD wpływają również ceny ropy naftowej, gdyż Nowa Zelandia jest całkowicie uzależniona od importu tego surowca.

Kolejny ważny związek dotyczy cen złota i kursu waluty z Nowej Zelandii. Wspomniany kraj wprawdzie nie posiada złóż złotego kruszcu, ale jest mocno powiązany gospodarczo z Australią, czyli czołowym eksporterem złota. Rozkwit spekulacji na rynku walutowym (widoczny przez dwie – trzy ostatnie dekady) sprawił, że znaczenie dolara nowozelandzkiego w globalnej wymianie stało się nieproporcjonalnie duże w stosunku do potencjału gospodarczego macierzystego kraju. Popularność nowozelandzkiej waluty wśród spekulantów oznacza trudności dla tamtejszych władz monetarnych, które oprócz czynników stricte ekonomicznych, muszą poważnie traktować możliwe zachowania inwestorów.

 

Emitent, wartość emisji i zasięg obowiązywania walutyz Nowej Zelandii

W nawiązaniu do kwestii historycznych warto jeszcze wspomnieć, że Nowa Zelandia jako kolonia angielska i późniejsze dominium, przez długi czas nie posiadała własnego banku centralnego. Emisją funtów zajmowały się banki komercyjne (głównie australijskie i brytyjskie). Co ciekawe, nowozelandzkie władze wcale nie chciały zakładać banku centralnego wzorowanego na Banku Anglii. Dopiero nacisk ze strony Wielkiej Brytanii doprowadził w 1934 r. do założenia Banku Nowej Zelandii (ang. Reserve Bank of New Zealand – RBNZ). Wspomniany bank (początkowy prywatny), został znacjonalizowany już w 1935 r. Zmiany przepisów z 1936 roku, 1950 roku, 1960 roku oraz 1989 roku stopniowo zwiększały rolę RBNZ. Obecnie ta instytucja jest nowoczesnym bankiem centralnym. Głównym celem Reserve Bank of New Zealand pozostaje dbałość o stabilny poziom cen i nadzorowanie emisji pieniądza. Warto również wspomnieć, że RBNZ dodatkowo zajmuje się działalnością analityczną i nadzorem nad systemem bankowym. Na czele opisywanego banku, stoi gubernator wspomagany przez trzech dyrektorów generalnych.

Bank Nowej Zelandii bezpośrednio nie zajmuje się produkcją monet i banknotów. Wspomniana instytucja czuwa jednak nad podażą pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego w krajowej gospodarce. Zgodnie z najnowszymi danymi RBNZ, w maju 2017 r. łączna wartość wyemitowanego pieniądza gotówkowego oraz bezgotówkowego wyniosła 277 mld NZD (około 730 mld zł). Porównywalny wynik dla Polski z maja 2017 r. oscylował na poziomie 1250 mld zł. Dość spora różnica wartości wyemitowanych pieniędzy, wynika z proporcji w wielkości polskiej i nowozelandzkiej gospodarki. Według danych Banku Światowego z 2016 roku, produkt krajowy brutto pięciomilionowej Nowej Zelandii wynosił 185 mld USD (51 miejsce na świecie). Porównywalna wartość PKB Polski z 2016 r. to 470 mld USD (23 miejsce na świecie). Ze względu na lepiej rozwinięty system bankowy, podaż wyemitowanych dolarów nowozelandzkich jest stosunkowo duża w relacji do wielkości gospodarki.

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Nowozelandzkie dolary są używane głównie na terenie dwóch dużych wysp (Wyspy Południowej i Wyspy Północnej). Warto jednak zdawać sobie sprawę, że do Nowej Zelandii przynależy około 600 znacznie mniejszych skrawków lądu. Opisywana waluta dodatkowo jest urzędowym środkiem płatniczym na wyspie Niue stowarzyszonej z Nową Zelandią. Identyczna sytuacja dotyczy Wysp Cooka. Dolary nowozelandzkie znajdziemy też na Wyspie Tokelau, czyli terytorium zależnym Nowej Zelandii.

Co ciekawe, dolara z Nowej Zelandii jako swoją walutę przyjęły również Wyspy Pitcairn, będące terytorium zamorskim Wielkiej Brytanii. Najbardziej nietypowym obszarem obowiązywania NZD jest Dependencja Rossa, czyli obszar Antarktydy uznawany przez Nową Zelandię za część jej terytorium.

Polityka monetarna emitenta

W ramach prowadzonej polityki monetarnej, Bank Nowej Zelandii staje przed wieloma wyzwaniami. Tak jak już wspomnieliśmy, dolar nowozelandzki jest mocno uzależniony od wahań niektórych dóbr handlowych i podatny na działania spekulantów. Innym problemem Nowej Zelandii wydaje się gospodarcze uzależnienie od nieporównywalnie większych państw – USA, Japonii, Australii oraz Chin. Zmiany ekonomiczne w wymienionych krajach, szybko wpływają na koniunkturę gospodarczą Nowej Zelandii.

Zgodnie z obecną deklaracją, RBNZ stara się utrzymywać średnioterminową stopę inflacji w przedziale od 1,00% rocznie do 3,00% rocznie (z głównym celem inflacyjnym wynoszącym 2,00%). Informacje zaprezentowane na poniższym wykresie wskazują, że nowozelandzkiemu bankowi centralnemu w przeszłości nie zawsze udawało się utrzymywać stopę inflacji na niskim poziomie. Ostatni skok inflacji (do około 5,00%) miał miejsce w 2011 roku. Za ten wzrost były odpowiedzialne przede wszystkim wysokie ceny ropy naftowej. W późniejszych latach, stopa inflacji znacząco spadła, a 2016 r. mógł być pierwszym od bardzo wielu lat okresem z ujemną dynamiką cen (patrz poniższy wykres). W 2017 r. możemy z kolei zaobserwować szybki wzrost nowozelandzkiej inflacji.

Ostatnie wzrosty poziomu cen, są pochodną dobrych wyników gospodarczych Nowej Zelandii (patrz kolejny wykres – czerwona linia). Wspomniany kraj pod koniec minionej dekady miał ujemne tempo wzrostu PKB, ale później szybko wrócił na właściwą ścieżkę. Od 2012 r. tempo wzrostu gospodarczego Nowej Zelandii cały czas utrzymuje się w przedziale 2,00% – 3,00%, co jest dobrym wynikiem, jak na kraj o takim poziomie rozwoju. Nowej Zelandii z pewnością pomaga dobra koniunktura gospodarcza u znacznie większego sąsiada – Australii (patrz zielona linia na wykresie).

Trzeba zdawać sobie sprawę, że dobrym wynikom nowozelandzkiej gospodarki, sprzyja też relatywnie niski poziom stop procentowych. W przypadku opisywanego kraju, główna stopa procentowa banku centralnego nosi nazwę OCR – Official Cash Rate (patrz poniższy wykres). Bank Nowej Zelandii drastycznie obniżył poziom OCR zaraz po eskalacji kryzysu finansowego. W 2014 r. mieliśmy nawet do czynienia z niewielkim wzrostem wspomnianej stopy. Później RBNZ dokonał jednak kolejnego cięcia. Obniżki skończyły się w listopadzie 2016 roku, gdy poziom Official Cash Rate spadł do 1,75%. Bank Nowej Zelandii spodziewa się, że jego główna stopa procentowa (OCR) pozostanie na bieżącym poziomie (1,75%) w 2017 r. i 2018 r. Później możliwy jest niewielki wzrost analizowanej wartości (do 2,00% w 2019 r.). Warto również wspomnieć, że RBNZ na razie nie rozważa niekonwencjonalnych narzędzi polityki monetarnej (np. ujemnych stóp procentowych i luzowania ilościowego). Obecna sytuacja gospodarcza Nowej Zelandii, po prostu nie skłania do rozważań nad takimi kontrowersyjnymi rozwiązaniami.

Specyfika i znaczenie NZD na rynku FOREX

Ciekawie przedstawiają się również dane dotyczące znaczenia dolara nowozelandzkiego na międzynarodowym rynku walutowym (FOREX). Wielu Polaków może myśleć, że waluta Nowej Zelandii nie jest bardziej istotna globalnie niż polski złoty. Sytuacja przedstawia się jednak zupełnie inaczej. Świadczą o tym dane Banku Rozrachunków Międzynarodowych przedstawione w poniższej tabeli. Takie statystyki wskazują, że w 2007 roku, 2010 roku, 2013 roku oraz 2016 roku, dolar nowozelandzki utrzymał około dwuprocentowy udział w wartości obrotów na rynku FOREX. Podobnym wynikiem z 2016 r. cechowały się waluty Szwecji oraz Meksyku, czyli państw posiadających o wiele większe gospodarki niż Nowa Zelandia.

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Co ciekawe, w 2016 roku dolarowi nowozelandzkiemu udało się nawet awansować do czołowej dziesiątki międzynarodowego rynku walutowego. Opisywana waluta, której obrót wspierają forexowi spekulanci, wyprzedziła między innymi dolara singapurskiego oraz południowokoreańskiego wona. Trzeba również wspomnieć o polskim złotym, który w zestawieniu Banku Rozrachunków Międzynarodowych z 2016 r. zajął dopiero 22 miejsce pod względem wartości obrotu i osiągnął udział rynkowy wynoszący 0,7%. Analogiczny wynik dla nowozelandzkiego dolara był dokładnie trzy razy wyższy.

Znaczenie NZD i PLN na rynku FOREX (2001 r. – 2016 r.)
Waluta

2001 r. 2004 r. 2007 r. 2010 r. 2013 r. 2016 r.
Wartościowy udział danej waluty w obrotach FOREX-u
Dolar amerykański (USD) 90% 88% 86% 85% 87% 88%
Euro (EUR) 38% 37% 37% 39% 33% 31%
Jen (JPY) 24% 21% 17% 19% 23% 22%
Funt brytyjski (GBP) 13% 16% 15% 13% 12% 13%
Dolar australijski (AUD) 4% 6% 7% 8% 9% 7%
Dolar kanadyjski (CAD) 4% 4% 4% 5% 5% 5%
Frank szwajcarski (CHF) 6% 6% 7% 6% 5% 5%
Juan renminbi (CNY) 0% 0% 0% 1% 2% 4%
Korona szwedzka (SEK) 2% 2% 3% 2% 2% 2%
Peso meksykańskie (MXN) 1% 1% 1% 1% 3% 2%
Dolar nowozelandzki (NZD) 1% 1% 2% 2% 2% 2%
Złoty (PLN) 0% 0% 1% 1% 1% 1%
Źródło: opracowanie Kurencja.com na podstawie danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych (raport Triennial Central Bank Survey z 2016 r.)

Notowania dolara nowozelandzkiego oraz jego zmienność

W kolejnej części naszego opisu, przedstawimy zmienność dolara nowozelandzkiego względem złotego. Informacje na ten temat zainteresują głównie inwestorów z rynku FOREX, gdyż pozostali Polacy raczej nie mają wielu kontaktów z NZD. Podobna sytuacja dotyczy przedsiębiorców. Trudno się temu dziwić, gdyż tak jak już wspomnieliśmy, Nowa Zelandia w stosunku do Polski jest najbardziej oddalonym geograficznie krajem.

Brak znaczących powiązań gospodarczych Nowej Zelandii z Polską i Strefą Euro może sugerować, że zmienność NZD względem złotego będzie wysoka. Dane serwisu RatesFx.com dla ostatniego miesiąca, kwartału, roku oraz 3 lat potwierdzają, że taka sytuacja rzeczywiście ma miejsce (patrz poniższa tabela). Pod względem zmienności wobec złotego, dolar nowozelandzki przypomina jena. Jen jest o wiele mocniej powiązany z NZD niż polska waluta.

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Zgodnie z oczekiwaniami, najmniejszą zmienność wobec złotego odnotowano dla euro. Ze względu na powiazania gospodarcze, złoty rzadko podąża w przeciwnym kierunku niż europejska waluta. Wysoka zmienność z ostatniego roku, może natomiast zmartwić osoby zainteresowane kursem funta brytyjskiego.

Zmienność notowań NZD oraz głównych walut

w stosunku do złotego (kwiecień 2017 r.)

Analizowany wskaźnik →

Waluta

Wskaźnik zmienności kursu w stosunku

do złotego*

ostatni

1 miesiąc

ostatnie           3 miesiące ostatni              1 rok ostatnie

3 lata

Dolar nowozelandzki (NZD) 7,55 8,25 8,12 10,18
Dolar amerykański (USD) 6,84 7,48 8,28 9,45
Euro (EUR) 4,43 4,88 4,82 5,78
Jen japoński (JPY) 6,57 9,10 8,81 10,76
Funt brytyjski (GBP) 7,57 8,43 9,34 9,33
Frank szwajcarski (CHF) 5,20 5,54 5,69 11,63
*- Wskaźnik zmienności to zannualizowane odchylenie standardowe z wahań danej pary walutowej.
Źródło: opracowanie Kurencja.com na podstawie danych www.RatesFx.com z 28 lipca 2017 r.

Ciekawostki związane z NZD

W ramach ostatniej części naszego opisu zaprezentujemy ciekawostki dotyczące omawianej waluty. Historia i specyfika dolara nowozelandzkiego jest źródłem wielu ciekawych faktów. Oto niektóre z nich:

Wymień/prześlij dolary nowozelandzkie online

Exit mobile version